Ruim 45 jaar na de eerste
bezetting is het Maagdenhuis van de Universiteit van Amsterdam opnieuw bezet
door studenten. De eis is ongeveer hetzelfde als toen, namelijk meer inspraak voor
studenten. Studenten (en docenten) hebben, sinds eind jaren 90 een professionalisering van de instellingen van hoger
onderwijs door minister Jo Ritzen werd doorgevoerd, weinig meer te zeggen.
Bestuurders zijn de baas in het hoger onderwijs en kunnen vrijelijk doen en
laten wat hun goed dunkt. Soms doen ze goed, maar vaak gaat het ook fout. Zo
kun je bestuurders meemaken die bij hun vertrek miljoenentekorten achterlaten
waar hun opvolgers en de medewerkers maar een oplossing voor moeten zien te
vinden. Het curieuze is dat de zogenaamde raden die onder invloed van de
democratiseringsgolf in de jaren 60 en 70 aan universiteiten werden opgericht,
nog steeds bestaan. De leden van die raden waar ook studenten zitting in
hebben, worden bovendien democratisch gekozen. Alleen hebben die raden nog
slechts een ‘adviserende’ rol. Bestuurders hoeven zich niets van die adviezen
aan te trekken. In private bedrijven heb je ook geen democratie, hoor je wel
eens als verdediging. Als een bedrijf het echter slecht doet, vliegt de
bestuurder de laan uit. Bestuurders die het slecht doen bij
onderwijsinstellingen krijgen vaak een andere mooie functie.
Daarnaast hekelen studenten
het rendementsdenken. Een treffende illustratie van wat bedoeld wordt met rendementsdenken
zijn de prestatieafspraken die
tussen de universiteiten en het ministerie in 2012 zijn afgesloten. De instellingen
werden gedwongen door de toenmalige staatssecretaris voor onderwijs Halbe
Zijlstra om allerlei ambities te formuleren, zoals de ambitie dat het rendement
in de eerste fase van de studie (de ‘bachelor’) omhoog gaat. De huidige minister van onderwijs,
Jet Bussemaker heeft die prestatieafspraken overgenomen. Helaas voor de
minister heeft een indicator als het bachelor-rendement heel weinig met de
kwaliteit van onderwijs te maken. Iedere docent weet dat als jouw bestuurders
een hoger rendement eisen, je gewoon meer studenten laat slagen voor je
tentamens. Met pijn in het hart, dat wel, want voor de gedreven docent staat
kwaliteit voorop. Het opvallende
was dat niemand op de werkvloer (zowel docenten als studenten) zich erg druk
maakte om die prestatieafspraken. Men was murw geslagen, zo leek het: weer zo’n
oekaze van topbestuurders waar je niks mee kunt.
Maar nu is er dus opeens een revolte van studenten tegen
het machtsmonopolie van bestuurders en tegen blinde rendementseisen op de
studieresultaten. Inspraak van studenten en medewerkers om megalomane
bestuurders in toom te houden, lijkt me geen slecht idee. Net zo min als het
afschaffen van prestatiemaatstaven die geen verband houden met de kwaliteit van
het onderwijs.
Verschenen op 6 maart 2015
Geen opmerkingen:
Een reactie posten