Geen vrede in het Midden Oosten

Zo’n twintig jaar geleden toen Yasser Arafat (1929-2004) de leider van de Palestijnen was, was het vrijwel zeker dat er vlak voor verkiezingen in Israël terroristische aanslagen gepleegd zouden worden als er een links pro-vrede kabinet regeerde. Als gevolg van zulke aanslagen verloren vredespartijen in Israël dan de verkiezingen, werd er een rechts kabinet geformeerd en was de kans op vrede tussen Israël en de Palestijnse weer even voorbij. Er zat systeem in die aanvallen: Yasser Arafat wilde geen blijvende vrede. Hij was het symbool van het Palestijnse verzet, maar als leider in vredestijd was hij volkomen ongeschikt.

Dat lijkt allemaal lang geleden. Er zijn de afgelopen jaren competente Palestijnse bestuurders actief geweest op de Westoever, zoals Salam Fayyad, maar die zijn ook al weer verdwenen. In Israël lijkt er nauwelijks nog een vredesbeweging te zijn. Zelfs de linkse partijen hebben een akkoord met de Palestijnen niet hoog op hun agenda staan. De huidige Israëlische regering onder Netanyahu heeft er bovendien de afgelopen jaren alles aan gedaan om vredesonderhandelingen tussen de Palestijnse Autoriteit en Israël te blokkeren. Niet alleen door niet te onderhandelen, maar ook door een nederzettingenbeleid dat onacceptabel is, zowel voor de Palestijnen op de Westoever als voor veel Westerse landen.

Bij de Israëlische verkiezingen van afgelopen week speelde het vredesproces nauwelijks een rol. Het vertrouwen van de Israëlische kiezer in een permanente vrede blijkt ongekend laag te zijn. Niet zo vreemd, als er vanuit de Gaza-strook jarenlang willekeurig raketten op je afgevuurd worden door de soenitische terreurgroep Hama en vanuit het Noorden de sjiitische terreurgroep Hezbollah een permanente bedreiging voor je vormen. Dan is er de burgeroorlog in Syrië, waarvan de uitkomst nog allerminst vast staat, maar iedere uitkomst een bedreiging voor Israël kan vormen. Als de soenitische oppositie (waaronder IS) zou winnen, zou daarmee een nieuw radicaal islamitisch bewind zich aan een grens van Israël vestigen en zeer zeker niet met vreedzame bedoelingen. Als het bewind van Assad definitief wint, betekent dat een versterking van de positie van Hezbollah in Libanon en daarmee ook een grotere bedreiging voor Israël.

Met dit zwarte beeld voor ogen zou je verwachten dat de Israëlische kiezer in overgrote meerderheid voor hardliner Netanyahu zou kiezen. Hij heeft voor relatieve rust in Israël gezorgd: er zijn sinds de bouw van de controversiële muur langs de Westoever geen zelfmoordaanslagen binnen Israël meer geweest en zelfs de raketaanvallen vanuit de Gazastrook zijn sinds de Gazaoorlog van afgelopen zomer zo goed als gestopt. De overwinning van Netanyahu bleek echter zeer beperkt te zijn, maar dat is vast geen opmaat voor vrede in het Midden Oosten.

Verschenen op 20 maart 2015